Dạo Mát Nửa Đêm
Thiền sư hướng dẫn học thiền
Bao nhiêu đệ tử khắp miền về đây
Một anh chàng trong nhóm này
Đêm thường lén dậy chuồn ngay ra ngoài
Vượt tường xuống phố dạo chơi
Lang thang khắp nẻo dưới trời thong dong.
Một đêm đi kiểm soát phòng
Thiền sư thấy một giường không có người
Vắng đi một đệ tử rồi
Nhìn quanh sư thấy ở nơi sát tường
Ghế cao kia để sẵn sàng
Giúp người đệ tử dễ dàng leo qua,
Sư bèn dời chiếc ghế ra
Tự mình đứng thế vào, và lặng yên.
*
Sau khi thỏa thích chơi đêm
Anh chàng quay trở về thiền viện ngay
Trèo tường xuống phía ghế này
Nào hay sư đã đứng thay đó rồi,
Trèo đầu thầy nhảy xuống thôi
Xuống xong mới biết! Chao ơi! Muộn phiền!
Thế là lộ việc đi đêm
Nên vừa hoảng sợ, lại thêm bẽ bàng.
Thiền sư khẽ nói dịu dàng:
“Sáng nay lạnh lắm, sương giăng ngoài trời
Giữ gìn cho ấm thân người
Kẻo mà cảm lạnh! Nhớ lời nghe con!”
Vừng dương vừa ló đầu non
Anh chàng từ đó chẳng còn đi đêm.
(thi hóa phỏng theo “Midnight Excursion” trong tập truyện văn xuôi 101 Zen Stories của Nyogen Senzaki và Paul Reps)
Không Làm, Không Ăn
Một thiền sư người Trung Hoa
Mặc dù đã tới tuổi già tám mươi
Nhưng luôn cùng đệ tử ngài
Chung lưng lao động miệt mài bên nhau
Từ cổng trước, tới sân sau
Trong vườn cắt cỏ, cạnh rào tỉa cây.
Cả đoàn đệ tử thương thầy
Tuổi già làm việc luôn tay nhọc nhằn,
Biết rằng dù có khuyên răn
Cũng đều vô ích, chẳng ăn thua gì
Thầy nào chịu nghỉ ngơi chi
Âm thầm đệ tử nghĩ suy, cùng bàn
Muốn cho thầy được thanh nhàn
Thời bao dụng cụ hãy mang giấu liền.
*
Nào ngờ thầy lại muộn phiền
Ngay ngày hôm đó thầy bèn bỏ ăn
Ba ngày liên tiếp ngậm tăm
Không màng ăn uống, chẳng cần nói năng
Họp nhau đệ tử đoán rằng:
“Chắc thầy tỏ ý không bằng lòng đây
Trả đồ làm việc cho thầy
Là thầy vui vẻ lại ngay chứ gì!”
Quả nhiên khi trả đồ kia
Ngay ngày hôm đó thầy thì vui thay
Với bao dụng cụ trong tay
Thầy bèn lao động hăng say chẳng ngờ
Rồi ăn uống lại như xưa
Đến khi chiều tối tới giờ rảnh rang
Thiền sư mới dạy lời vàng:
“Các con phải nhớ không làm, không ăn!”
(thi hóa phỏng theo “No Work, No Food” trong tập truyện văn xuôi 101 Zen Stories của Nyogen Senzaki và Paul Reps)
Đến Thời Phải Chết
Ngài giờ là một thiền sư
Thông minh từ thuở xa xưa hơn người,
Học thiền trong buổi thiếu thời
Ngài là cậu nhỏ sống đời thiền sinh
Suốt ngày chăm chỉ học hành
Giúp thầy công việc loanh quanh trong nhà.
*
Ông thầy có cái tách trà
Hiếm hoi, đồ cổ thật là quý thay
Một hôm cậu nhỏ lỡ tay
Đánh rơi tách quý, bể ngay còn gì
Lòng đang bối rối kể chi
Chợt nghe tiếng bước thầy đi đến gần,
Khôn ngoan, lanh trí vô ngần
Cậu gom mảnh vỡ vội vàng giấu đi,
Khi thầy đến nào thấy gì
Nào đâu hay biết tách kia vỡ rồi.
*
Cậu thiền sinh vội ướm lời:
“Mọi người đều phải lìa đời tránh đâu
Xin thầy cho biết tại sao?”
Thầy bèn giảng giải: “Ai nào thoát ra
Đã sinh trong cõi người ta
Sống lâu rồi chết, đó là tự nhiên!”
Cậu thiền sinh vội cười duyên
Tay đưa tách vỡ, miệng liền thưa ngay:
“Lời thầy dạy chí lý thay
Đến thời phải chết, tách này thoát đâu!”
(thi hóa phỏng theo “Time To Die” trong tập truyện văn xuôi 101 Zen Stories của Nyogen Senzaki và Paul Reps)