Bài THIỆN QUẢ ĐÀO VĂN BÌNH
Con người ta, kể cả Đức Phật, Bồ Tát, La Hán hay thánh tăng khi còn sống thì vẫn phải đi đây đi đó, tiếp xúc, gặp gỡ, giao tiếp với người này người kia trừ khi sống ẩn tu trong hang động, núi rừng. Trong khi tiếp xúc, gặp gỡ như thế có thể “đối cảnh sanh tâm.” Thí dụ, khi bước vào một nhà giàu, có thể nảy sinh lòng ham muốn. Khi thấy người ta đeo nữ trang quý giá có thể sanh tâm thèm muốn hay đua đòi. Khi gặp cô gái, anh chàng đẹp trai có thể sanh tâm yêu mến. Từ yêu mến có thể sanh tâm chiếm đoạt. Khi vào chốn ăn chơi ồn ào náo nhiệt có thể anh lòng mê luyến. Khi xem phim bắn giết có thể sanh tâm bạo động. Khi đọc một bài báo, một băng Video, một bài bình luận kích động hận thù sẽ sanh tâm kỳ thị, ghét bỏ. Khi nghe băng nhạc du dương có thể nảy sinh mộng mơ. Khi đụng chạm vào người nam hay người nữ có thể sinh ham muốn xác thịt.
Ngài A Nan gần gũi Đức Phật như thế, nghe pháp như thế mà khi đi khất thực gặp người đẹp quyến rũ Ma Đăng Già, tí nữa tiêu vong. Cho nên tu hành không một ai có thể ỷ y. Tâm chúng sinh giống như mặt hồ, chỉ cần một cơn gió nhẹ là lay động. Cho nên phải luôn luôn giữ gìn chánh niệm từng giây từng phút.
Đức Phật là bậc lương y đại tài đã chẩn bệnh chúng sinh và cho “thuốc” để chúng sinh kể cả hàng Bồ Tát giữ tâm thanh tịnh, cao thượng, giải thoát, trí tuệ rộng mở…dù có đi đây đi đó, tiếp xúc với vạn cảnh, vạn tình huống. Phẩm Tịnh Hạnh của Kinh Hoa Nghiêm (bản dịch của HT. Thích Trí Tịnh) đã cho chúng ta thấy điều này.
Trong phẩm này, Bồ Tát Trí Thủ đã hỏi Bồ Tát Văn Thù Sư Lợi như sau:
“Phật tử! Bồ Tát dụng tâm thế nào, tức an trụ tâm, tâm hướng về đâu, suy nghĩ như thế nào mà có thể được tất cả thắng diệu công đức?”
Công đức thù thắng ở đây bao gồm:
“Khéo tu tập, viên mãn “thiền na ba la mật, bát nhã ba la mật, từ, bi, hỉ, xả”,
“được sự thủ hộ (bảo vệ) cung kính cúng dường của: Thiên Vương, Long Vương, Dạ Xoa Vương, Càn thát bà Vương, A tu la Vương, Ca lâu la Vương, Khẩn na la Vương, Ma hầu la già Vương, Nhơn Vương, Phạm Vương.”
“là đuốc, là sáng, là soi, là dẫn đạo, thắng đạo, phổ đạo cho tất cả chúng sanh”
Bồ Tát Văn Thù Sư Lợi trả lời như sau:
– Bồ Tát ở nhà, nên nguyện chúng sanh, biết nhà tánh Không nên khỏi sự bức ngặt. (Không thấy tù túng, trói buộc)
– Khi hiếu thờ cha mẹ, nên nguyện tất cả chúng sanh, kính thờ chư Phật, hộ dưỡng tất cả cha mẹ của họ.
– Vợ con hội họp, nên nguyện chúng sanh, oán thân bình đẳng, lìa hẳn tham trước.
– Nếu được ngũ dục (khoái cảm của mắt, tai, mũi, lưỡi, và xác thân) nên nguyện tất cả mọi người nhổ mũi tên độc này để rốt ráo yên ổn.
– Kỹ nhạc tụ hội (đại nhạc hội, phòng trà) nên nguyện chúng sanh hãy vui nơi chánh pháp, thấy rõ âm nhạc chỉ là huyễn ảo, chỉ là thuốc an thần.
– Nếu ở cung thất (cung vua phủ chúa), nên nguyện chúng sanh hãy vào nơi thánh địa, trừ hẳn uế dục.
– Lúc đeo trang sức, nên nguyện chúng sanh hãy từ bỏ mọi thứ tư trang để đến chỗ chân thật.
– Khi lên trên lầu các, nên nguyện chúng sanh, lên lầu chánh pháp, thấy rõ tất cả.
– Nếu có bố thí, nhân cơ hội này nguyện cho chúng sanh buông bỏ được tất cả, lòng không ái trước (không còn mê luyến).
– Chúng hội tu tập, nên nguyện chúng sanh, xả bỏ những tụ pháp, thành nhứt thiết trí.
– Nếu ở ách nạn, nên nguyện chúng sanh, tùy ý tự tại, chỗ làm vô ngại.
– Nếu phải bỏ cư gia, nên nguyện chúng sanh, xuất gia vô ngại, tâm được giải thoát.
– Vào tăng già lam, nên nguyện chúng sanh, diễn thuyết các thứ pháp không tranh cãi.
– Nếu cầu xuất gia, nên nguyện chúng sanh, được pháp bất thối, lòng không chướng ngại.
– Khi cạo bỏ râu tóc, nên nguyện chúng sanh, lìa hẳn phiền não, rốt ráo tịch diệt.
– Khi đắp y ca sa, nên nguyện chúng sanh, lòng không nhiễm trước, đủ đạo đại tiên.
– Lúc chánh xuất gia, nên nguyện chúng sanh, đồng Phật xuất gia, cứu hộ tất cả.
– Khi hướng về Phật (tự quy y Phật), nên nguyện chúng sanh thể theo đạo lớn và phát lòng cao thượng không gì sánh bằng.
– Khi hướng về Phật pháp (tự quy y pháp), nên nguyện chúng sanh, hiểu rõ kinh tạng, trí huệ mở rộng như biển cả.
– Khi hướng về chư Tăng (tự quy y tăng), nên nguyện đại chúng cùng thống nhất ý chí (một lòng), không có gì chướng ngại.
– Khi vào nhà cửa, nên nguyện chúng sanh, lên nhà vô thượng, an trụ chỗ bất động.
– Nếu trải giường tòa, nên nguyện chúng sanh, trải mở pháp lành, thấy tướng chơn thật.
– Khi ngồi kiết già, nên nguyện chúng sanh, căn lành kiên cố, được bực bất động.
– Tu hành nơi định, nên nguyện chúng sanh, dùng định phục tâm, rốt ráo không thừa.
– Nếu tu pháp quán, nên nguyện chúng sanh, thấy lý như thật, trọn không tranh cãi.
– Lúc để chân đứng, nên nguyện chúng sanh, tâm được giải thoát, an trụ bất động.
– Nếu cất chân lên, nên nguyện chúng sanh, khỏi biển sanh tử, đủ các pháp lành.
– Lúc mặc quần dưới, nên nguyện chúng sanh, mặc những căn lành, đầy đủ hổ thẹn.
– Chỉnh áo cột giải, nên nguyện chúng sanh, kiểm thúc (giữ chặt) căn lành, chẳng để tan mất.
– Nếu mặc áo trên, nên nguyện chúng sanh, được căn lành lớn, đến bờ pháp kia.
-Tay cầm nhành dương, nên nguyện chúng sanh, đều được diệu pháp, rốt ráo thanh tịnh.
– Lúc đại tiểu tiện, nên nguyện chúng sanh, bỏ tham sân si, dẹp trừ điều tội.
– Rửa ráy thân nhơ, nên nguyện chúng sanh, thanh tịnh điều nhu, rốt ráo không nhơ.
– Xối nước trên tay, nên nguyện chúng sanh, được tay thanh tịnh, thọ trì phật pháp.
– Dùng nước rửa mặt, nên nguyện chúng sanh, được tịnh pháp môn, trọn không nhơ bợn.
– Bước chân lên đường, nên nguyện chúng sanh, đến chỗ Phật đi, vào nơi vô y. (không trụ nơi nào).
– Nếu ở đường xá , nên nguyện chúng sanh, hãy đi đường Phật, hướng pháp vô dư.
– Thấy lên đường cao (lên giốc), nên nguyện chúng sanh, khỏi hẳn ba cõi, tâm không khiếp nhược.
– Thấy xuống đường thấp (xuống giốc), nên nguyện chúng sanh, tâm ý khiêm hạ lớn căn lành Phật.
– Thấy đường quanh co, nên nguyện chúng sanh, bỏ đạo bất chánh, trừ hẳn ác kiến.
– Nếu thấy đường thẳng, nên nguyện chúng sanh, tâm ý chánh trực, không dua không dối.
– Thấy đường nhiều bụi, nên nguyện chúng sanh, xa lìa bụi bặm, được pháp thanh tịnh.
– Thấy đường không bụi, nên nguyện chúng sanh, thường tu đại bi, tâm ý nhuần thấm.
– Nếu thấy đường hiểm trở, nên nguyện chúng sanh, trụ chánh pháp giới, lìa những tội nạn.
– Nếu thấy chúng hội, nên nguyện chúng sanh, nói pháp thậm thâm, tất cả hòa hiệp.
– Nếu thấy trụ lớn, nên nguyện chúng sanh, lìa tâm chấp ngã, không có phẩn hận.
– Nếu thấy tùng lâm, nên nguyện chúng sanh, chư thiên và nhơn, chỗ nên kính lễ.
– Nếu thấy núi cao, nên nguyện chúng sanh, căn lành siêu thoát, không thể tột đảnh.
– Lúc thấy cây gai, nên nguyện chúng sanh, chóng được cắt bỏ, những gai tam độc.
– Nếu thấy hoa nở, nên nguyện chúng sanh, các pháp thần thông, như hoa đua nở.
– Nếu thấy cây hoa, nên nguyện chúng sanh, tướng tốt như hoa, đủ ba mươi hai.
– Nếu thấy trái hột, nên nguyện chúng sanh, được pháp tối thắng, chứng đạo bồ đề.
– Nếu thấy sông lớn, nên nguyện chúng sanh, được dự pháp lưu, vào Phật trí hải.
– Nếu thấy bờ đầm, nên nguyện chúng sanh, chóng ngộ diệu pháp, nhứt vị của Phật.
– Nếu thấy ao hồ, nên nguyện chúng sanh, ngữ nghiệp hoàn toàn, hay khéo diễn thuyết.
– Nếu thấy giếng nước, nên nguyện chúng sanh, đầy đủ biện tài, diễn tất cả pháp.
– Nếu thấy suối chảy, nên nguyện chúng sanh, thêm lớn phương tiện, thiện căn vô tận.
– Nếu thấy kiều lộ (cầu đường), nên nguyện chúng sanh, rộng độ tất cả, dường như cầu đò.
– Nếu thấy nước chảy, nên nguyện chúng sanh, được ý nguyện lành, rửa nhơ phiền não.
– Thấy dọn vườn tược, nên nguyện chúng sanh, trong vườn ngũ dục, dọn sạch cỏ ái.
– Thấy rừng vô ưu, nên nguyện chúng sanh, lìa hẳn tham ái, chẳng còn lo sợ.
– Nếu thấy công viên, nên nguyện chúng sanh, siêng tu hạnh lành, đến Phật bồ đề.
– Thấy người nghiêm sức (ăn mặc chỉnh tề, đẹp đẽ), nên nguyện chúng sanh, trang nghiêm thân đẹp, ba mươi hai tướng.
– Thấy không nghiêm sức, nên nguyện chúng sanh, bỏ những trang sức, đủ hạnh đầu đà.
– Thấy người ham vui, nên nguyện chúng sanh, vui nơi chánh pháp, ưa thích chẳng bỏ.
– Thấy không ham vui, nên nguyện chúng sanh, trong sự hữu vi, lòng không ưa thích.
– Thấy người vui sướng, nên nguyện chúng sanh, thường được an vui, thích cúng dường Phật.
– Thấy người khổ não, nên nguyện chúng sanh, được căn bổn trí, dứt trừ sự khổ.
– Thấy người mạnh khỏe, nên nguyện chúng sanh, vào chơn thật huệ, trọn không bịnh Khổ.
– Thấy người tật bịnh, nên nguyện chúng sanh, biết thân không tịch, lìa sự tranh cãi.
– Thấy người xinh đẹp, nên nguyện chúng sanh, với Phật Bồ Tát, thường kính thường tin.
– Thấy người xấu xí, nên nguyện chúng sanh, với điều bất thiện, chẳng ưa chẳng thích.
– Thấy người báo ơn, nên nguyện chúng sanh, với Phật Bồ Tát, hay biết ơn đức.
– Thấy người bội ơn, nên nguyện chúng sanh, với kẻ làm ác, chẳng trả thù oán.
– Thấy người khổ hạnh, nên nguyện chúng sanh, y nơi khổ hạnh, đến bực rốt ráo.
– Thấy người hạnh tốt, nên nguyện chúng sanh, giữ bền chí hạnh, chẳng bỏ Phật đạo.
– Thấy mặc giáp trụ, nên nguyện chúng sanh, thường mặc giáp lành, đến pháp vô sư.
– Thấy không võ trang, nên nguyện chúng sanh, lìa hẳn tất cả, những nghiệp bất thiện.
– Thấy người luận nghị, nên nguyện chúng sanh, đều dẹp phá được, tất cả dị luận.
– Thấy người chánh mạng, nên nguyện chúng sanh, được mạng thanh tịnh, không dối giả dạng.
– Nếu thấy Quốc vương, nên nguyện chúng sanh, được làm pháp vương, thường chuyển chánh pháp.
– Nếu thấy vương tử, nên nguyện chúng sanh, từ pháp hóa sanh, mà làm Phật tử.
– Nếu thấy trưởng giả (nhà giàu có tăm tiếng), nên nguyện chúng sanh, xét đoán sáng suốt, chẳng làm điều ác.
– Nếu thấy đại thần, nên nguyện chúng sanh, hằng giữ chánh niệm, tập làm điều thiện.
– Nếu thấy thành quách, nên nguyện chúng sanh, được thân kiên cố, tâm không hèn nhát.
– Nếu thấy kinh đô, nên nguyện chúng sanh, công đức đồng nhóm, lòng luôn vui vẻ.
– Thấy ở rừng vắng, nên nguyện chúng sanh, đáng được trời người, ca ngợi kính ngưỡng.
– Vào xóm khất thực, nên nguyện chúng sanh, nhập thâm pháp giới, tâm không chướng ngại.
– Đến cửa nhà người, nên nguyện chúng sanh, vào trong tất cả, cửa nhà Phật pháp.
– Vào nhà người rồi, nên nguyện chúng sanh, được vào Phật thừa, ba thời bình đẳng.
– Nếu thấy bát không, nên nguyện chúng sanh, tâm ý thanh tịnh, trống sạch phiền não.
– Nếu thấy bát đầy, nên nguyện chúng sanh, đầy đủ trọn vẹn, tất cả thiện pháp.
– Nếu được cung kính, nên nguyện chúng sanh, cung kính tu hành, tất cả phật pháp.
– Chẳng được cung kính, nên nguyện chúng sanh, chẳng làm tất cả, những điều bất thiện.
– Thấy người hổ thẹn, nên nguyện chúng sanh, đủ hạnh hổ thẹn, che giữ căn thân.
– Thấy không hổ thẹn, nên nguyện chúng sanh, lìa bỏ không thẹn, trụ đạo đại từ.
– Được thực phẩm ngon, nên nguyện chúng sanh, đều được mãn nguyện, không lòng tham muốn.
– Được thực phẩm dở, nên nguyện chúng sanh, ai cũng đều được, pháp vị tam muội.
– Nếu lúc ăn cơm, nên nguyện chúng sanh, ăn món thiền duyệt, pháp hỉ no đủ.
– Lúc thọ mùi vị, nên nguyện chúng sanh, được Phật thượng vị, cam lộ đầy đủ.
– Lúc ăn cơm xong, nên nguyện chúng sanh, việc làm đều xong, đủ những phật pháp.
– Nếu lúc thuyết pháp, nên nguyện chúng sanh, biện luận vô tận, tuyên rộng pháp yếu.
– Lúc ra khỏi nhà, nên nguyện chúng sanh, thâm nhập phật trí, khỏi hẳn ba cõi.
– Nếu lúc xuống nước, nên nguyện chúng sanh, vào nhứt thiết trí, rõ ba thời đồng.
– Tắm rửa thân thể, nên nguyện chúng sanh, thân tâm không nhơ, trong ngoài sáng sạch.
– Mùa nắng nóng độc, nên nguyện chúng sanh, bỏ lìa khổ não, tất cả đều hết.
– Hết nắng vừa mát, nên nguyện chúng sanh, chứng pháp vô thượng, rốt ráo mát mẻ.
– Lúc đọc tụng kinh, nên nguyện chúng sanh, thuận lời Phật dạy, tổng trì (nắm giữ) chẳng quên.
– Nếu được thấy Phật, nên nguyện chúng sanh, được vô ngại nhãn, thấy tất cả Phật.
– Lúc ngắm kỹ Phật, nên nguyện chúng sanh, đều như Phổ Hiền, xinh đẹp nghiêm tốt.
– Lúc thấy tháp Phật, nên nguyện chúng sanh, tôn trọng như tháp, thọ trời người cúng.
– Đảnh lễ tháp Phật, nên nguyện chúng sanh, tất cả trời người, chẳng thấy đảnh được.
– Đi nhiễu tháp Phật, nên nguyện chúng sanh, tu hành không trái, thành nhứt thiết trí.
– Khen công đức Phật, nên nguyện chúng sanh, đều đủ công đức, ca ngợi vô tận.
– Khen tướng hảo Phật, nên nguyện chúng sanh, thành tựu Phật thân, chứng pháp vô tướng.
– Nếu lúc rửa chân, nên nguyện chúng sanh, đủ sức thần túc, chỗ đi vô ngại.
– Ngủ nghỉ đúng thời, nên nguyện chúng sanh, thân được an ổn, lòng không động loạn.
– Ngủ vừa tỉnh giấc, nên nguyện chúng sanh, tất cả trí giác, ngó khắp mười phương.
Phật tử! Nếu chư Bồ Tát dụng tâm như vậy thời được tất cả công đức thắng diệu. Tất cả thế gian: chư thiên, ma, phạm, sa môn, bà la môn, càn thát bà, a tu la v.v… nhẫn đến tất cả Thanh Văn, Duyên Giác không thể làm lay động được. “
Nay nương theo uy lực và sự giảng dạy của ngài Văn Thù Sư Lợi chúng ta có thể nói thêm cho phù hợp với thời thế:
– Khi cầm iPhone trên tay, không khoe khoang mà phải thấy ngay phiền não.
– Khi nhận Phật tử cúng dường, nên nguyện Phật tử hiếu kính cha mẹ và hằng thuận muôn loài chúng sinh.
– Khi ăn cơm ngon, Tứ Trọng Ân xin nguyền báo đáp.
– Khi được thăng chức, xin nguyện tăng trưởng đạo tâm.
– Khi ở chùa to, nên nguyện trí tuệ và đạo đức cũng to lớn như chùa.
– Khi ngồi xe hơi, nên nguyện tu mau kẻo trễ.
– Khi ngồi máy bay, nên nguyện tu theo đốn ngộ, đại thừa.
– Khi đi trên sông nước, xin nguyện chúng sinh sớm tới bờ giải thoát.
– Khi được người cung kính, nên nghĩ tới Thường Bất Khinh Bồ Tát.
– Khi gặp MC, người mẫu, tài tử xinh đẹp, nên tu hạnh thanh tịnh, giải thoát vì sắc đẹp là sợi giây cột buộc gớm ghê.
– Khi bị ai mắng chửi, xin cám ơn và coi đây là cơ hội để xóa đi tự ngã.
– Khi có ai khen mình phải hồi hướng ngay công đức.
– Khi đi chợ, xin nguyện chúng sinh sống đạo thật thà và không gian dối.
– Khi vào sòng bài, xin nguyện chúng sinh phá bỏ vô minh.
– Khi thấy rừng già sơ sác, xin nguyện chúng sinh đừng phung phí tài nguyên.
– Khi thấy sông hồ khô cạn, xin nguyện chúng sinh thôi tàn phá môi trường.
– Thấy kẻ hung dữ, xin nguyện chúng sinh tu hạnh hỉ xả.
– Khi thấy rắn rết, hùm beo xin nguyện chúng sinh chớ gieo ác nghiệp.
– Khi thấy người khuyết tật, xin nguyện chúng sinh thường xuyên bố thí.
– Khi thấy dịch bệnh, xin nguyện chúng sinh phải nên sám hối.
– Khi làm từ thiện, phát quà cho người nghèo nên nguyện họ cố gắng vươn lên.
– Cho đồ ăn, quần áo là cần thiết nhưng không bằng giúp họ kỹ năng và mở mang trí tuệ.
– Khi thuyết pháp nên trang nghiêm cung kính, nói đúng với sự tu chứng của mình, không khoe khoang tri thức hoặc mua vui cho Phật tử mà là “Khai thị ngộ nhập Phật tri kiến chúng sinh”, giúp chúng sinh tới an vui và giải thoát.
Thật tỉ mỉ và vĩ đại, thánh thiện thay lời dạy của Ngài Văn Thù Sư Lợi. Đây là cách giữ gìn chánh niệm và an trụ tâm, làm sạch tâm trong mọi thời khắc, trong mọi hoàn cảnh và không cho niệm xấu xâm nhập. Trong Kinh Pháp Cú, phẩm Song Yếu, câu 13 Đức Phật dạy rằng, “Nhà lợp không kín ắt bị mưa dột; cũng vậy, người tâm không khéo tu ắt bị tham dục lọt vào.” Và trong Phẩm Tinh Cần, câu 26, Đức Phật dạy thêm:
Kẻ đần độn ngu si,
Thích buông lung phóng dật,
Người trí luôn nhiếp tâm,
Như giữ kho bảo vật.
Do đó phải giữ tâm, phải chánh niệm từng giây từng phút, đừng để tâm lang thang như nóc nhà bị dột, thì lập tức phiền não lọt vào. Chánh niệm như thế này giống như âm thầm đọc thần chú vậy. Nếu làm được một phần thôi thì trí tuệ sẽ sáng như gương, tấm lòng đẹp như lụa là, uy nhiên tự tại, sống giữa trần gian mà thấy như đang ở quốc độ hay cung trời. Hành giả đang tu tập nên thường xuyên đọc tụng Kinh Hoa Nghiêm, phẩm Tịnh Hạnh này.
(California ngày 22/5/2020)
