*Đọc 7 phút*

Thuở xưa có người đàn bà
Không yêu chồng, lại tỏ ra dữ dằn
 Đòi bỏ chồng, muốn ly hôn
Luật không cho phép. Chị buồn kể chi
Loay hoay ngày tháng nghĩ suy
Chị tìm phương pháp thực thi ý mình
Giết chồng chị mới thoả tình
Thời cơ chưa tiện chị đành chờ trông.
Một ngày nghe được tin chồng
Sắp đi ngoại quốc, chị không chần chờ
Chụp ngay cơ hội bất ngờ
Làm năm trăm bánh chị đưa dặn chồng:
 “Dọc đường những lúc đói lòng
Anh ăn đỡ dạ, bánh dùng tiện thay.”
Thật ra trong những bánh này
Chị cho thuốc độc vào đây sẵn rồi.
Anh chồng không rõ đầu đuôi
Trong lòng cảm kích, ngậm ngùi ra đi
Nghĩ rằng vợ tốt khỏi chê
Lo cho chồng đủ mọi bề trước sau.
Chàng đi khoẻ khoắn ngày đầu
Quá trưa đã vượt qua mau biên thùy
Tiến vào nội địa nước kia
Và chàng lại chẳng chút chi đói lòng
Không ăn bánh. Ngủ lại rừng.
Đêm khuya sợ thú dữ hung hại mình
Nên chàng leo tuốt lên cành
Trên cây gần đó an lành ngủ đêm
Năm trăm cái bánh bỏ quên
Ở ngay tại gốc cây bên dưới rồi.
Ngay đêm đó lúc tối trời
Năm trăm tên cướp tới nơi rừng này
Sau khi chúng đã ra tay
Cướp năm trăm ngựa với đầy quý kim
Của nhà vua nước kế bên,
Quay về rừng rậm chúng liền dừng chân
Nghỉ đêm kín đáo ẩn thân
Đường xa mệt nhọc thêm phần đói meo
Bỗng nhiên thấy bánh rất nhiều
Chia cho cả bọn tính theo đầu người
Mỗi tên một cái đủ rồi
Ăn xong bọn cướp tức thời chết toi.
Ngủ trên cây đến sáng trời
Chàng kia thức dậy thấy nơi dưới mình
Xác người chết thật hoảng kinh
Chàng bèn trèo xuống đi quanh xem chừng
Thấy ra bọn cướp gian hùng
Chàng cầm dao bén đi vòng khắp nơi
Đâm vào xác chết từng người
Mỗi tên vài nhát xong rồi ngừng tay
Coi như những kẻ cướp này
Là do chàng gặp tại đây giết liền,
Chàng gom châu báu quý kim
Cùng năm trăm ngựa lại bên bờ rừng
Rồi mang qua phía biên cương
Tính dâng trả lại quốc vương nước ngoài
Đồ quân cướp lấy của ngài
Mong ngài ban thưởng cho người có công.
Nước ngoài chính vị quốc vương
Đem nhiều binh lính truy lùng quân gian
Mới đi được nửa quãng đường
Cả đoàn gặp được anh chàng chồng ngay
Nghe vua hỏi, chàng trình bày
Chuyện mình giết cướp với đầy gian nguy:
“Nguyên tôi ở kế biên thùy
Qua đây gặp cướp ngay khi tới rừng
Mình tôi chiến đấu hào hùng
Giết năm trăm cướp vô cùng khó khăn
Hiện thi hài hãy còn nằm
Ở ngay dưới gốc cây gần nơi đây
Tôi mang đồ cướp được này
Qua dâng vua lại hôm nay, thật lòng
Để mong vua sẽ thưởng công
Không tin xin hãy tới rừng kiếm xem.”
Vua nghe chuyện, nào dễ tin
Bèn sai thân tín đi liền tới nơi
Trở về xác nhận đúng lời
Nhà vua lúc đó mừng vui trong lòng
Cho là một việc lạ lùng
Bèn đưa chàng nọ về trong cung đình
Thưởng công hậu hĩnh đã đành
Lại phong chức lớn trở thành ông quan
Coi vùng đất thật đông dân.
Nhưng rồi một số cựu thần trong kinh
Ganh cùng chàng, chẳng cảm tình
Căm hờn, tìm cách tâu trình gièm pha:
“Hắn người ở nước phương xa
Xin vua chớ có tin mà nghe theo
Hiện vua ưu đãi đủ điều
Lại còn cho hưởng rất nhiều đặc ân
So ra hơn các cựu thần
E rằng xảy chuyện muôn phần khó khăn.”
Anh chàng nghe chuyện các quan
Tới vua gièm tấu than van bất bình
Nên chàng nổi trận lôi đình
Thị oai, lớn tiếng khoe mình ngay thôi:
“Nếu ai sức mạnh hơn tôi
Muốn cùng đấu võ xin mời tới đây
Lên đài giao chiến thẳng tay
Để xem bản lãnh ai hay thật tình.”
Cựu thần nghe dọa hoảng kinh
Dám đâu lên tiếng, lặng thinh, họp bàn
Nghĩ ra một kế khôn ngoan,
Nhân vì tại phía rừng hoang biên thùy
Giữa miền đồi núi hiểm nguy
Có con sư tử rất chi dữ dằn
Ăn người, khát máu vô ngần
Hay mò xuống giết hại dân trong vùng
Gieo kinh hoảng, gây hãi hùng
Không ai trừ nổi đã từng lâu nay
Các quan bày kế thật hay
Tâu vua xin cử chàng này đi thôi:
“Anh chàng tài giỏi nước ngoài
Thường khoe mạnh mẽ không ai sánh cùng
Quả phi thường, thật anh hùng
Xin sai chàng đến tận vùng kể trên
Trừ thú dữ, giúp dân hiền.”
Vua nghe hợp lý nên liền chuẩn y
Cử ngay chàng tới miền kia
Cấp cho dao nhọn mang đi theo cùng
Và cây gậy sắt để dùng
Giết sư tử dữ trong rừng hoang vu.
Anh chàng nhận mệnh lệnh vua
Kiếm lời thoái thác kể như khó lòng
Nên đành liều lĩnh vào rừng
Đóng vai can đảm anh hùng giúp dân
Trừ con sư tử dữ dằn,
Ngờ đâu đi mới tới gần rừng cây
Thời sư tử dữ nơi đây
Thấy người vội nhảy ra ngay thét gầm
 Chờ xé xác, muốn banh thân
Anh chàng hết vía, thất thần, hoảng kinh
Trèo lên cây trốn thật nhanh,
Rượt theo sư tử chỉ đành nhìn lên
Gốc cây đứng rống cuồng điên
Miệng thời há rộng như thèm thịt tươi
Đỏ lòm tựa máu huyết người,
Trên cao nhìn xuống chàng thời sợ run
Dao trong tay rớt xuống luôn
Chàng nào hay biết, còn hồn vía đâu.
Dao kia rớt lạ lùng sao
Họng con sư tử rớt vào trong đây
Đúng vào miệng dưới gốc cây
Bị thương sư tử chết ngay tức thì.
Anh chàng vui sướng kể chi
Trên cây leo xuống vội đi về liền
Mang thây sư tử kề bên
Gặp vua giở giọng huyên thuyên tâu trình
Khoe khoang công trạng của mình
Khiến cho tất cả triều đình phục lăn,
Vua hoan hỉ chẳng ngại ngần
Ban cho chàng đó nhiều phần thưởng thêm.
*
Truyện này thí dụ cho xem
Bánh mang thuốc độc bỏ quên giữa rừng
Giống như “bố thí” vô cùng
Nhưng phần thanh tịnh thời không có gì.
Năm trăm tên cướp chết kia
Giống như “ngũ dục” đoạn đi được rồi.
Gặp ông vua của nước ngoài
Giống gặp hiền thánh bao người thiết tha.
Cựu thần mưu hại gièm pha
Giống như ngoại đạo quanh ta gian tình
Manh tâm phỉ báng hạnh lành.
Giết con sư tử rừng xanh khác gì
Làm cho phiền não tan đi
Phá luôn cả ác ma kia gây phiền.
Được vua phong thưởng nhiều thêm
Giống như chứng “đạo quả” liền đó thôi.
Truyện này chủ ý khuyên đời
Ban đầu bố thí lắm người lầm mê
Tâm không thanh tịnh chút gì
Thiện tri thức lại hộ trì tiếp tay
Cho nên được kết quả ngay,
Đó là “bất tịnh” còn gây quả lành
Huống chi mà các chúng sanh
Hân hoan bố thí, chân thành, thiện tâm
Với lòng thanh tịnh vô ngần
Thời bao công đức bội phần hưởng thêm.
*
Tâm Minh Ngô Tằng Giao
(Thi hóa phỏng theo Kinh Bách Dụ)
(Trích dẫn trong “SAKYAMUNI’S ONE HUNDRED FABLES”
 do Tetcheng Liao dịch).
Photo: Nici Villa Vicencio / Pexels

Five Hundred Happy Pills

     Once upon a time, there was a woman who led a promiscuous life. She hated her husband when she was burning with lascivious desires. However, there was no opportunity for her to carry out any of her schemes to kill him. It so happened that her husband was sent on an official mission to a neighboring state, the woman secretly prepared some poisonous pills. To the husband she said with a faked tenderness, “Now that you have been sent far away on this official mission, I have prepared for you five hundred pills both as food supplies and as something to cheer you up. You will take them when you are hungry, when you reach the border.”

     The husband did not take them when he crossed the frontier. It was dark then and he decided to rest in the forest. Afraid of wild animals, he climbed up a tree to spend the night. He left his pills under the tree.

     On that same night, a group of five hundred thieves stopped at the same spot with five hundred horses and precious things stolen from their king. They were all hungry and thirsty from their narrow escape. Finding those pills under the tree, the thieves took them and, on account of the strong poisonous effect, died one after another in no time.

     At daybreak, the man hiding in the tree saw the dead thieves. Then he deceitfully made as if he slew and shot the corpses with swords and arrows. Afterward, he got all the horses as well as the stolen goods together and rode towards the foreign country.

     Meanwhile, the king was on his way with his guards trying to apprehend the thieves. They carne across the man and asked, “Who are you? Where did you get these horses?”

     The man replied, “I have come on a special mission. On the way, I encountered this band of thieves. I fought them and killed them all. Their corpses are under a tree over there. That’s how I got these horses and precious things. If your Majesty doesn’t believe it, you can inspect the casualties on the spot where we fought.”

     Immediately, the king sent his guards to inspect the spot. They found out what he had said was true. The king was overwhelmed with admiration for his unusual bravery. Later, when the man was sent back to his own country, the king bestowed him both a knighthood and treasures as well as a piece of land.

     The king’s old officials said with jealousy, “Why does your Majesty bestow him such rewards to a but stranger? Besides, the grant of his title of honors goes above the old officials.”

     Hearing those words the stranger said, “Who is intrepid enough to challenge me? Let’s have a duel.”

     The old officials were startled and none would venture to accept the challenge. At the time, there was a ferocious lion in the wilderness of the country, which often disturbed the royal passages. The lion killed many travelers. The old officials conferred on the matter.

     “The way this stranger brags so much about his fighting spirit, it will be wonderful if he is made to kill the lion for the sake of the country.”

     They then asked the king to give him a sword and spear, and sent him off to kill the lion. The lion attacked him with a roar as soon as it saw him. In great fear, the man climbed up the tree. The lion lifted its head towards him and roared. The man got so frightened that he dropped his sword right into the lion’s mouth. The king of the forest died instantaneously.

     The stranger, delirious with happiness over his new conquest, came to report the news to the king who, in turn, multiplied his rewards. Furthermore, he got respect and praises from the whole court as well as the country.

     In view of this story:

     The pills are referred to as an unclean almsgiving;

     The king’s guards are referred to as good friends;

     The arrival at a foreign country is referred to as all Devas;

     Killing the band of thieves is referred to as obtaining the Sotapanna’s degree resolving to cut the Five Desires together with other worries;

     Meeting the king is referred to as coming across the Sage and Saint;

     Other officials jealousy is referred to as the heretics who utter slander against the wise by saying there is no way that the wise are capable to cut off the Five Desires and other worries;

     The stranger’s bragging is referred to as the heretics who can not resist him;

     Killing the lion is referred to as destroying all evil demons and thus obtaining the title of honors for the unattached way of Nirvana;

     The man’s fear is referred to as the weak bringing the strong into Subjection.

     People should earnestly do almsgiving out of kindness or compassion. They would gain so much more in reward considering how the man in this story gained out of an ill almsgiving, which later on turned into a good one, thanks to the good friends he met.