Phú ông giàu có trong vùng
Thuê người hầu hạ ở chung quanh mình
Họ cung kính, họ tận tình
Luôn ca tụng chủ tâm thành mãi thôi.
Phú ông có bệnh lâu đời
Cổ vương đàm rãi ông thời khạc ra
Những người hầu quanh ông ta
Mỗi lần thấy vậy thế là tranh nhau
Vội vàng chạy tới cho mau
Đạp lên đàm rãi mong sao tỏ rằng
Mình thương quý chủ như vàng,
Một chàng hầu nọ lại thường chậm chân
Bị xô lấn nên mất phần
Đạp đâu đờm rãi chủ nhân kịp thời
Trong lòng buồn bã khôn vơi
Nghĩ thầm: “Nếu đợi đàm rơi ra ngoài
Nằm trên mặt đất xong xuôi
Ta mà chạy đến trễ rồi còn chi
Khó mà đạp được đàm kia
Nếu ta đạp được trước thì hay hơn
Ông sắp nhổ, ta đạp luôn
Mới là kế hoạch tinh khôn hơn người.”
Một hôm cơ hội tới nơi
Chủ vừa đằng hắng miệng thời há to
Đàm chưa nhổ, chỉ mới ho
Chàng khờ vội vã lấn xô mọi người
Chen vào thật lẹ quá trời
Đạp lên mặt chủ. Rụng rời! Đớn đau!
Phú ông răng rớt ra mau
Sứt môi. Méo miệng. Buồn rầu hỏi ngay:
“Tại sao ngươi ác thế này?”
Chàng khờ hầu cận chắp tay phân trần:
“Tôi thương mến chủ vô vàn
Ước mong được đạp lên đàm của ông
Nhưng chờ hoài vẫn uổng công
Bị người chen lấn khó lòng lắm thay,
Đàm ông sắp nhổ hôm nay
Tôi bèn đạp trước vào ngay miệng mồm
Mong rằng vượt kẻ khác luôn
Mới hòng thoả nguyện được lần đầu tiên.”
Phú ông nghe giận như điên
Đồng thời nghĩ lại cũng thêm tức cười.
*
Truyện này mục đích khuyên người
Làm chi cũng phải chờ thời tới tay
Không thời cơ cứ làm ngay
Khó thành công nổi, chỉ đầy sầu bi
Mỗi khi muốn làm việc chi
Phải cần quan sát, nghĩ suy đủ điều
Xem thời cơ có thuận chiều
Mới mong đạt được mục tiêu của mình.
*
Tâm Minh Ngô Tằng Giao
(Thi hóa phỏng theo Kinh Bách Dụ)
(Trích dẫn trong “SAKYAMUNI’S ONE HUNDRED FABLES”
do Tetcheng Liao dịch).
Photo: Delapouite / Wikimedia Commons
*
Treading On The Elder’s Mouth

     Once upon a time there was an extremely wealthy elder whose attendants were eager to please him by paying him all due deference. When he spat, the attendants rubbed it with their feet. Among them was this stupid man who said to himself, “When he spits on the ground, others rub it with their feet, Now I’m going to be the first one to render the service of rubbing it when he spits next time.”

     So when the Elder was about to cough and spit out, the man kicked up his foot and trod on the elder’s mouth. He broke the old man’s lips and teeth. To the stupid man, the elderly man said, “What did you do that for?”

     The stupid man replied, “Though I would like to serve you, I have always fallen behind others. So I thought by kicking up my foot when you were about to spit out from your mouth, I would be the first to please you.”

     People have to pick the right time to do the right thing. They will get into trouble otherwise, even using every possible means to achieve a purpose. Therefore, they should know when it is right or wrong time.